1995 TARİHLİ TEKNE SİGORTA KLOZLARI
VE YORK ANTWERP KAİDELERİ:
2002 tarihli Uluslararası Tekne Sigorta klozlarının ardından, pek çok
mevcut poliçe de yer alan 1995 tarihli
Enstitü zaman klozlarına kısaca
değinmekte fayda görüyorum.
1995
yılı Deniz Sigortacılığında önemli ve ilginç değişikliklerin uygulanmaya konulduğu bir yıl
olmuştur. Bu hususta kapsamlı açıklamayı daha önce Denizcilik sektörüne yönelik
yapmıştım. Burada klozların tamamı yerine önemli hususları üzerine açıklık
getirmeye çalışacağım.
Kuşkusuz
95 tarihli klozların en önemli kısmını; 1994 tarihinde York Antwerp
kaidelerinde yapılan değişiklikler ile, 1989 tarihli Uluslararası Kurtarma Konvensiyonu paralelinde “Kurtarma” kurallarının değiştirilmesi sonucu
Kurtarma ve Müşterek Avarya teminat değişiklikleri oluşturmuştur.Bununla
beraber yeterli özen “Due Diligence” ve klaslandırma “Classification
clause”daki önemli düzenlemeler teminat daraltmalarını beraberinde getirmiştir.
York
Antwerp kuralları ile beraber, Kurtarma
Konvensiyonun da yapılan değişikliklere
göre madde 14 de “Kurtarma esnasında kurtarıcı, kurtarma bakımından faydalı bir
neticeye varmamışsa da, yapmış olduğu
kirliliği azaltma çalışmaları için bir ücrete hak kazanır. ”
Bilindiği üzere bu hak daha önce kurtarıcılara tanınmamıştı. Böylece yeni
paragraf 10.6 ve 10.5 de,1989 tarihli kurtarma konvensiyonunun (13-1-b) paragrafına
göre tesbit edilecek kurtarma ücretinde, kurtarıcıların çevre zararını önlemek
için yaptıkları hizmet göz önüne alındığında herhangi bir ücret artışı teminat
dışı sayılmayacaktır.
Buna göre
1995 tarihli Enstitü klozları;
-madde 10.3 de yapılan yeni ekleme ile: kirlenme ile ilgili
olarak (XI / D paragrafı) müşterek avarya sayılabilecek masrafları hariç
bırakmaktadır.
-madde 10.5/1: kurtarıcılara 1989 Kurtarama Konvensiyonunun
14. Maddesi ile tanınan ilave kurtarma ücretini müşterek avarya teminatı haricinde bırakmaktadır.
-madde 10.5/2: çevreye verilen zararları önlemek için
yapılacak müşterek avarya masrafları da teminat harici bırakılmıştır.
Y.A.
kaidelerinde XI maddesinde getirilmiş bulunan genişletmeleri, Tekne sigortacıları teminattan çıkarmıştır. Bu
durumda Dispaçörlerin Müşterek Avarya hadiselerinde bu masrafları
Tekne sigortacıların
payından madde 10.5/2 gereği düşmesi gerekmektedir. Bununla
beraber 1994 Y.A.kaideleri ile müşterek avarya hadiselerinde meydana gelen
değişiklikler ve yeni hükümler ise aşağıdaki gibidir.
*KAİDE C:
-
Çevreye verilen zararlar müşterek avarya fedakarlığı
sayılamaz,
-
Halihazırda hariç olan piyasa kaybı, gecikme vs gibi
olan hariç hususlara “bu sebeple meydana gelen masraflarda” ilave bir istisna
olarak eklenmiştir.
*KAİDE XI (B)
Çevreye verilecek zararları azaltmak veya
önlemek için yapılan masraflar, müşterek avarya masrafı olarak aşağıda
belirtilen şartlara göre kabul edilirler.
A – Bu masraf müşterek
teşebbüsün selameti için teşebbüsün
dışındaki bir kimse tarafından yapılır ve bu kimse neticede bir kurtarma
ücretine hak kazanırsa,
B- Kaide X (A) daki haller
gereğince gerek girilen, gerekse terk
edilen bir limana girme veya terk esnasında meydana gelirse,
C- Kaide X (B) maddesinde, sığınma
limanın da meydana gelirse ki; sığınma limanın da iken hakiki bir sızma ve kirlenme varsa bunları
önleme masrafları müşterek avarya olamaz.
Bu durumda Tekne sigortacılarından Y.A.
kaidelerindeki bu genişletmeleri teminattan çıkarması sonucu meydana gelen
teminat daralması için gerekli tedbirleri alarak açığı kapaması talep
edilmelidir. Konu da uzman Brokerler ne yapmaları gerektiğini bilmelidirler .
*KLASLANDIRMA: (CLASSIFICATION
CLAUSE)
Daha önce yazısız şart “Implied Warranty”
olan gemilerin sigortalanması esnasında klasın kontrol edilmesi ve
sigortalanması için klas mevcudiyetinin şart olduğu, sene içerisinde geminin
tamir veya hasar durumlarında
Klas müesseselerine haber verilme
şartı 1.11.95 Enstitü klozları ile yazılı şart “Express Warranty” olarak poliçeye
girmiştir. Bununla beraber;
·
Sigortalı, donatan ve gemiyi işletenler ayrı
ayrı ve beraberce bu husustan sorumlu tutulmuşlardır. Yani birinin bildiğini
diğeri bilmese de bu kloz tatbik edilecektir.
·
Geminin sigortalandığı esnada gemi hangi klasta
ise bu durumu sigorta süresince muhafaza edecektir.
·
Klas müesseselerinin gemiyle ilgili olarak vereceği
her türlü talimata sorumlular derhal bildirildiği tarihte
uyacaktır.
·
Gemide herhangi bir tamir, tadilat yapılır veya
gemi klas müesseselerinin bir tavsiyede bulunmalarını gerektirecek bir kazaya
veya hadiseye maruz kalırsa klas müessesesi anında haberdar edilecektir.
·
Klas müesseselerinin talimatlarına uyulmaz ise o
andan itibaren sigorta sona erecektir. Ancak geminin seferde olması halinde
gemi limana gelene kadar sigorta devam eder.
Klası bozan bir hadisenin
sigortayı sona erdirmesine karşılık donatanın en kısa sürede gerekli tedbirleri
alıp, tamirlere başlaması ile sigorta
devam eder. Böyle bir durumda, sigortacıların durumdan haberdar edilmesi ve
şartlı olarak sigortanın devamının temininin istenmesi lazımdır. Ayrıca bir
filonun sigortası söz konusu ise Brokeriniz gerekli tedbiri alarak Poliçe ‘ye
gerekli ‘şer’ i ilave ettirip, filodaki
herhangi bir Geminin sigortasının klas sebebi ile iptali halinde filonun
tamamının sigortasının iptal olması tehlikesini ortadan kaldırmalıdır.
*YETERLİ ÖZEN: (DUE DILIGENCE)
Sigortalının sorumluluğu bu kloz
ile oldukça genişletilmiştir. Burada en büyük
zorluk gemiden sorumlu kesimin, donatanın nerede ise kontrol edemeyeceği
bir sahaya yayılmış olmasıdır. Burada sağlanmak istenen, donatanın gemilerine
daha fazla özen göstermelerini temin etmektir. Sigortanın temini esnasında bu
hususun göz önüne alınarak teminattan söz konusu ibarenin silinmesi yerinde
olacaktır. Madde 6 da yapılan bu ekleme “yükleme, boşaltma yük ve yakıtın
aktarılması ” sırasında meydana gelen hasarlar için geçerli olmamaktadır.
Bununla beraber hasarın donatan veya
çalışanları tarafından haber alındığı ve
öğrenildiği anda sigortacılara ihbar yükümlüğü getirilmiştir.
1995
enstitü klozlarında en önemli değişiklikleri kısaca açıkladıktan sonra, söz
konusu tedbirlerin alınması ile uygulamada herhangi bir sorun yaşanmayacağını
önemle hatırlatırız.
Talebe göre 1995 ve 1983 tarihli klozların
uygulanmasına Sigortacılar tarafından devam edilmektedir.
Burada en önemli unsur 1995 tarihli önemli değişiklikleri
arz eden I.T.C.H.’nin ; konuya vakıf
Brokerlerce gerekli teminat daralmalarına karşı , gerekli Kloz ve şer’leri
Poliçe’ye dahil ettirmesi ile gerçek anlamda teminat anlamında bir sıkıntı
yaşamazsınız , aksi takdir de ciddi sorunlar yaşayabilirsiniz.
Diğer önemli
bir hususta Ülkemizde Sigorta Şirketleri ; yukarıda bahsi geçen Kloz ve “şer”
leri Poliçelere ilave etmeyi kabul etmemektedirler. Bu durum da 1983 tarihli
Kloz’lar ile Poliçe temini talep etmeniz daha yerinde olur.
