"Santa Isabella" 2016 da sahibi tarafından Topolobampo/ Meksika 'dan, Durban ve Richard's Bay / Güney Afrika' ya Dökme Mısır ve Darı taşımak üzere kiralandı.
Gemi Durban'a vardığına "Terleme" sonucu yükte yüzeyde hafif kabuk şeklinde hasar tesbit edildi
Ancak yetkililer tarafından yükün tahliyesine toksinler içerdiği gerekçesi ile izin verilmedi.
Doğal olarak bu durum Geminin tahliye operasyonuna gecikmesine sebep oldu. Aynı gecikme durumu Durban da olduğu gibi Richard's Bay da da yaşandı.
İngiliz Ticari Mahkemesi karara rehber olmak ve Kuru Yük ticareti yapanlara bu gibi durumlarda fikir vermek üzere Yargının kararı olan ana kilit noktaları aşağıdaki sebepler doğrultusunda karara bağladı.
1) Olağan ve alışılmış Rota için yasal test,
2) Gemi sahiplerinin "Havalandırma ve Cargo Bakımı" ile ilgili zorunlulukları hususundan yola çıkarak,
Gemi Sahibinin "Demurrage" ve "Gecikme" ile ilgili zararlarının karşılanmasına yönelik talebine istinaden, Kiracı kendisini ; Gemi sahibinin kusurundan doğan Demurrage veya Laytime dan Kiracının sorumlu tutulamayacağı esasından hareketle savundu.
Kiracı; Gemi sahibini gecikme ile beraber "Charter Party" deki Cargo ile ilgili sorumluluklarını yerine getirmediği gerekçesi ile zarar ve ziyanından sorumlu tuttu.
Bu tartışmalar aşağıdaki hususlar ileri sürülerek yöneltiliyordu.
KİRACI;
1) Gemi sahibinin "Cape Horn" üzerinden aldığı Rota 'nın olağan ve alışılmış Rota olmadığını , alışılmış Rota'nın "Panama Kanalı" Rotasının olduğu bu Rota 'nın daha kısa veYük için daha az riskli olduğu tezi ile seçilen Rota'nın Yük'te hasara sebep olduğunu,
2) Gemi sahibinin yük için uygun havalandırmayı gerçekleştirmediği ve bunun hasar ve gecikmeye sebep olduğunu,
3) Gemi sahibinin yükleme sonrasında ,yük ambarlarının üst taraflarını düzgün bir şekilde dezenfekte etmediğini ve bunun böcek istilası sonucu hasara ve gecikmeye sebep olduğunu savunuyordu.
GEMİ SAHİBİ;
1) "Cape Horn" Rotasının olağan ve alışılmış Rota olduğunu ve "Charter Party"de bu Rota'ya izin verildiğini,
2) Havalandırma sisteminin düzgün bir şekilde gerçekleştirildiği ( fumigasyon kısıtlamsına izin verildiğinde ve güvenli olduğunda), Deniz ve Hava durumunun yolculuğun çoğunda havalandırmayı engellediği ve bunun Gemi sahibinin suçu olmadığını,
3) Gemi sahibinin dezenfekte zorunluluklarını yerine getirdiğini ve tavsiye edilen dozda 3 kez yükleme limanı fumigasyon operasyonunun kullanıldığını ileri sürüyordu.
HÜKÜM;
İngiliz Yüksek Mahkemesinin iddialar doğrultusunda kararı;
1) Yargıç; Rota'nın olağan ve makul Rota olduğuna , sapma ya neden olmadığından ve kontrata uygun olduğundan dolayı karar verdi.
Ayrıca Yargıç, Gemi sahibinin çok daha direkt bir Rota dan çok daha uzun bir Rota seçebileceğini fakat kontrat şartlarını gerçekleştirmek için hem olağan hemde makul Rotayı kullanmayı seçtiğini belirtti.Gemi sahiplerinin Rota da yaşanması muhtemel iklim koşullarını rafine bir analizini yapmaları gerekmemektedir.
2) Gemi sahibi yük için düzgün ve dikkatli bir havalandırma gerçekleştirememişti. Hüküm ; Gemi sahibinin yük ile ilgili sorumluluklarını gerçekleştirmediğine , bunun tahliye limanında Cargo hasarına ve gecikmeye sebebiyet verdiğine karar verdi.
Bununla beraber; Yargıç , yükün yüzeyinde kaçınılmaz bir Kargo kabuğunun olacağına ve bu kabuğun kaldırılması için Gemi sahibine verilen nominal zararlar için " Demurrage" hakkını karara bağladı.
3) "Durban" da tesbit edilen böcek istilasına ,Gemi sahibinin ambar kapaklarının üstüne düzgün dezenfekte yapamadığı sonucuna vardı.
Gemi sahibinin "Hague Visby Rules / Rule 2 - Article III" ihlal ettiği hükmüne varıldı.
YORUM;
Daha uzun sefer Rotası olağan ve makul ise sözleşmeden doğabilir. Gemi sahibi tarafından Rotanın sözleşme çerçevesinde olağan ve makul olduğundan seçildiğinde , Mahkeme tüm tarafların menfaati için makul olduğunu düşünecektir.
Bu Kiracı - Shipper ve Cargo ile ilgili hususlarda dahil olabilir.
Gemi sahibi bu yüzden bunların çıkarlarını düşündüğünü kanıtlamalı, fakat Rotanın iklimsel şartların detaylı analizini yapmaya ve bunun Yükün ihtiyacı olacak havalandırmasına nasıl etkileyeceğine gerek yoktur.
Bu durumda ; tahliye esnasında yükün hasarlı bulunmuş ise Gemi sahibi tarafından Cargo bakımı için havalandırma ve gerektiğinde dezenfekte nin dahil olduğu ve sistemin tam olarak takip edildiğini kanıtlaması gerekir.
Aksi takdirde Gemi sahibi bunu yapmaz ise gecikme ve bu hasardan doğan masraflarını Kiracıdan talep edemez.
Mahkeme zarara karar verirken ihlal sonucu meydana gelen kayıplara bakacaktır. İhlalin zarar derecesini atfetmek mümkün değil ise , zararlar hükme bağlanamayacaktır.
Sonuç olarak ; bunun yasal bir tavsiye olmadığı ve Gemi sahiplerinin bu konu ile ilgili Klüpleri ile temasa geçip , Klüplerinin tavsiyesi doğrultusunda hareket etmeleri tavsiye edilmektedir.
KAYNAK: The Standard Club
