POLİÇELERİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Ticari ve Ekonomik hayatın gereksinimleri sağlıklı ve istikrarlı bir ortamın yaratılmasını gerekli kılar.

Sigorta ; çift taraflı bir akittir ki onunla belli bir ücret yani prim karşılığında, bir kişinin belirtilen koşullar nedeniyle uğrayacağı zararı tazmin etme yükümlülüğüne almaktadır.

Dolayısıyla ,Sigorta bir tazminat akdi niteliğindedir. Hukuksal yapı çerçevesinde Sigortalı; prim ödemekle yükümlü iken, Sigortacının sorumluluğu ancak belirli koşulların gerçekleşmesine bağlıdır.

Sigortacıyı bir iş adamı olarak düşünmek gerekir. Belli bir prim karşılığı sizin riskinizi satın alır.

Bu sebeple ekonomik ve ticari amaçlı Sigorta akitlerinde görünüşte tarafların karşılıklı olarak yükümlülükleri değer oranında ( sigorta değeri / prim açısından)  dengesizlik bulunmaktadır.

Sigorta ettirilen risk ile , ödenecek primler ve zarar olasılığı gözetilerek, ödenecek tazminat tutarının Poliçe süresince dengesinin korunması sağlanacak şekilde bir hesap düzenlemesine gereksinim bulunmaktadır.

Sigorta Poliçesi; her iki tarafın hak ve borçlarının tümünü gösteren bir belge niteliğindedir.

Poliçe de; Sigortacının, Sigortalının Ad -Soyad- Ticari Ünvanları -Sigortanın konusu-Sigortanın üstlendiği riskler-süresi- Sigorta bedeli-Sigortacının üstlendiği rizikoların gerçek mahiyetinin detayı-muafiyetler-ve teminat düzenleme tarihi yer alır.

Yukarıdakilerin yanı sıra en önemli husus ," Sigortacının üstlendiği yükümlülüklerin yani teminat detayının tüm öğeleri ile Poliçe de yer alması gerekmektedir.

Böylece Poliçenin sizi hangi riskelere karşı teminat altına aldığını anlarsınız ki; herhangi bir hasar halinde Poliçe, size özellikle farklılık arz eden Tekne ve Makine ( H&M) Poliçelerinde hangi risklere karşı teminat altına alınmış iseniz , bu risklere karşı tazminat ödemesinde bulunacaktır.

Tekne ve Makine Poliçeleri; verilen teminatın tarihi ( kloz tarihi), kloz no, ve teminata göre alınan ek ek klozlar şeklinde , diğer Sigorta türlerine göre farklılıklar arz etmektedir.

Ayrıca Gemi Sigorta  teminatları , Geminin yaşına göre kloz ve ek klozlar da farklılık arz etmekle birlikte, tonaj ve Gemi tipine görede değişiklikler içerebilir.

Konumuz Denizcilik olduğuna göre doğal olarak burada H&M ve P&I Poliçelerini ele almaktayız.

P&I Poliçeleri / Sertifikaları zaten belirli riskleri karşıladığından tek tiptir.Yani fazla bir teminat farkı göstermez. Burada en önemli unsur "Çatışma Sorumluluğu" nun oranı'dır.

Bu risk P&I Poliçelerinde  1/4 olarak teminata dahil iken, H&M Poliçelerinde 3/4 olarak Genel teminata dahildir.

Her ne kadar  zaman zaman P&I teminatının ,bazı Sigorta Şirketlerinden " Cargo hariç" risklere karşı temin edilen Poliçeler ile  teminat altına alındığını  görsek te, bu sadece prim düşürmek ve durumun farkında olmayacağını düşünülen Sigortalılara karşı  bu konuda uzmanlaşmış bazı aracıların veya bazı kiracıların ( eğer P&I teminatını temin etmek ve primini ödemek durumunda ise) bir uygulamasıdır.

Oysa P&I teminatı tüm rizikoları ile bir bütündür . H&M Poliçeleri gibi kloz tarih farkı ve kloz farkı bulunmamaktadır.

Bu sebeple Sigortalının, P&I Sertifikasını aldığında tüm P&I Risklerine karşı Sigortalandığını , P&I Sertifikasını iyice inceleyerek kontrol etmesi gerekir.

Bir diğer önemli hususta , orijinal de 1/4 şeklinde P&I Poliçe kapsamında bulunan " Çatışma Sorumluluğu" ( Running Down Clause) " THS RDC" nin , kalan 3/4 lük kısmının H&M Poliçesinde  yer almaması halinde " 4/4 THS RDC + FFO" olarak P&I Poliçesine dahil ettirildiğinden emin olunması gerekir.

Her halükarda , benim tavsiyem bu işe ilk başladığım 25 sene öncesinde de tüm Poliçelerde uygulattığımız gibi; "Çatışma Sorumluluğunun" " 4/4 THS RDC " olarak ( + 4/4 FFO olarak yüzer ve sabih cisimlere çarpma da dahil olacak şekilde) P&I Poliçelerine devredilerek teminat altına alınmasıdır.

Herhangi bir "Çatışma " hasarı halinde  iki farklı Sigortacı' yı aynı riskin farklı oranları için işin içine sokmaktansa, zaten sorumluluk konusu olan P&I Poliçelerine dahil ettirmek , hasarın çözümünde işlevselliğin daha kolay olması, gerekli Teminat Mektubu veya Banka Garanti Mektuplarının Donatan adına P&I Klüp' çe verilmesi açısından büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

H&M Poliçeleri için Sigortacılar,hiçbir zaman 3. şahıslara Banka Teminat Mektubu veya Teminat Mektubu vermezler. Sadece " Letter of Undertaking" verirler ki buda Gemisi  ve / veya yükü zarar gören 3. şahıs için bir anlam ve önem arz etmez.

Bu yüzden Gemi; 3. tarafın istediği Teminat Mektubu veya Banka Garanti Mektubu verilene kadar tutuklu kalacaktır.

Oysa " 4/4 THS RDC + FFO " P&I  Poliçesine dahil ettirildiği takdirde bu sıkıntı ortadan kalkacaktır.

H&M Poliçelerinde ise Teminat çeşidi durumu farklılıklar göstermektedir.

Zaman zaman tarafımıza çeşitli Denizcilik Şirketlerince gönderilen H&M Poliçelerinde  Ana Teminatın Kloz numarasının Poliçe üstüne yazılmadığı yaygın olarak gözlenmektedir.

H&M Poliçelerine sadece I.T.C.H." Institute Time Clause Hulls" yazmak teminat açısından yeterli değildir.

H&M Teminatının ana temeli zaten I.T.C.H. dir. Ancak bu klozlar günümüze değin pek çok kez çeşitli değişikliklere uğramıştır.

En son düzenleme 2002  ve 2003 yıllarında yapılmış iken, günümüzde pek uygulamaya alınmamıştır.

Ülkemizde ısrarla 1.11.95 tarihli I.T.C.H. kullanılırken, yurt dışında tüm Marketlerde ve Sigorta Şirketlerinde 1.11.95 'in yanı sıra 1.10.83 tarihli klozlar da uygulanmaktadır.

1.11.95 ve 2002 + 2003 tarihli klozların nitelikleri ile ilgili daha önce DTO  Dergisi ve Aktüeldeniz deki yazılarımda yer vermiştim.

H&M Poliçe teminat farklılıkları ve H&M Poliçe değeri başlı başına ayrı bir konu olduğundan daha sonraki yazılarımda H&M Teminat çeşitlerine , içeriklerine ve H&M Sigorta Değerinin önemine  yer vereceğim.